نظر دکتر هانس بوبک - زمین‌شناس اتریشی در مورد طالقان

قلل منطقه طالقان:

                

 دکتر هانس بوبک - استاد دانشگاه و زمین‌شناس اتریشی - در سال 1934، نقشه صحیحی از علم‌کوه را با مقیاس یک/صدهزارم و با استفاده از برخی عکس‌های هوایی تهیه کرده است که این نخستین گام بسیار مهم و ارزنده در راه شناسایی منطقه طالقان و تخت‌سلیمان به حساب می‌آید. وی از طریق دره «پراچان» که مسیر جنوبی دستیابی به قلل رشته تخت سلیمان است، با استفاده از راهنمایان محلی از گردنه هزارچم عبور و کلیه قلل مشخص سمت شرقی و غربی گردنه را نامگذاری کرده که با استفاده از گویش محلی روستای پراچان انجام پذیرفته است.

تاریخچه منطقه طالقان:

تاریخ طالقان به 4500 سال قبل بازمی‌گردد و آثاری از سلسله‌های مختلف پادشاهی در این منطقه وجود دارد. زبان مردم طالقان، فارسی و لهجه آنها تاتی است و تنها در دهکده میناوند، مردم به زبان ترکی سخن می‌گویند. آیین مردم طالقان تا حدود قرن سوم هجری، دین زرتشت بوده است. با ظهور اسلام و گرویدن مردم قزوین و سایر مناطق نزدیک طالقان به مذهب شافعی و مالکی، مذاهب جدید در میان آنان رونق پیدا کرد اما چون ساداتی که به طالقان روی آوردند پیرو زیدبن‌علی‌بن‌حسین‌ابن‌علی بودند، مردم طالقان، آیین زیدیه را که حسینیه نیز نامیده می‌شود قبول کرده و به آن علاقه‌مند شدند. ظاهرا مذهب اسماعیلیه در طالقان نفوذ و دوام قابل ملاحظه‌ای نداشته است زیرا مردم طالقان، بیشتر در قلمرو نفوذ حکمرانان زیدی‌مذهب قرار داشته‌اند. به هر حال با روی‌کارآمدن صفویه و نفوذ حکمرانان سلسله کیانیه - خصوصا خان‌احمد اول که به آیین شیعه اثنی عشری معتقد و علاقه‌مند بود - از گسترش و نفوذ آیین زیدیه کاسته شد و مردم به مذهب اثنی‌‌عشری گرویدند. اکنون عموم طالقانی‌ها شیعه دوازده امامی هستند.

و...

                             

.

مشاهیر

·         آیت الله حاج سید محمود علایی طالقانی فرزند مرحوم آقا سید ابو الحسن از ده گلیرد اولین امام جمعه پس از انقلاب 

   شهید سرلشکر ولی اله فلاحی جانشین رئیس ستاد مشترک ارتش

·         درویش عبدالمجید طالقانی از ده مهران ابداع کننده خط نستعلیق

·         درویش خان (غلامحسین درویش) فرزند حاجی بشیر از ده زیدشت از اساتید موسیقی اواخر دوره قاجار

·         مرحوم آیت اله حاج شیخ محمد حسن طالقانی(فرزند مرحوم ملا عبد اله)از ده کرود از علمای برجسته طالقان و از حامیان مرحوم نواب صفوی

·        دکتر حشمت از ده شهراسر همرزم شهید میرزا کوچک خان جنگلی

·         برادران امیدوار (عیسی و عبد اله)نخستین جهانگردان ایرانی

·         شیخ حسین غفاری از ده حسنجون و نویسنده کتاب تاریخ طالقان

·         جلال آل احمد از ده اورازان و نویسنده معاصر

·         ‌عنایت بخشی متولد ۱۳۲۴ و هنرمند معاصر سینما و تلویزیون

·         غلامحسین امیر خانی از ده آرتون رئیس انجمن خوشنویسان (معاصر)

·         دکتر احمد احمدیان فرزند مشهدی علی میرزا از ده کرود، قاضی و مستشار دیوانعالی کشور و وزیر دادگستری کابینه مهندس بازرگان

·         ابو الحسن معینی از ده حصیران و استاندار لرستان در رژیم پهلوی

·         آیت اله العظمی شیخ مرتضی طالقانی از ده دیزان از علمای بنام حوزه علمیه نجف اشرف در نیمه اول قرن چهاردهم هجری قمری

·         حبیب الله برنگی فرزند آقا رضا از ده کرود، شاعر، نویسنده و تاریخ نگار طالقان  

·         آیت اله شیخ مسیح پارسا از ده اوانک از علما و شعرای معروف طالقان متوفی ۱۳۱۹ ه.ق

·         شیخ عزیزالله فرید بزجی از ده بزج و رئیس دفتر و منشی مرحوم دکتر حشمت

·         مهندس خلیل طالقانی فرزند میرزا علی اصغر از ده اوانک وزیر کشاورزی کابینه دکتر علی امینی

·         آیت اله میرزا مسیح کرودی طالقانی فرزند مرحوم قاسم از ده کرود از علمای معروف دوره مظفر الدین شاه قاجار و امام جماعت مدرسه سپهسالار

·         میرزامحمدعلی مکلای طالقانی از ده نویزک مرثیه سرا و عالم قرن ۱۳ ه.ق

·         امیر الادباء

·         سعیدخان رفیعی بزجی

·         صاحب ابن عباد از ده تکیه ناوه وزیر فخر الدوله و مجد الدوله دیلمی

·         ملا نظر علی از ده سوهان از علمای بنام اوایل قرن ۱۴ هجری قمری

·         پروفسور یحیی پویا فرزند حاجی ملا باشی از ده اوانک استاد کرسی خون شناسی دانشگاه تهران

·         آیت اله سید ابوالحسن رفیعی طالقانی از ده اورازان امام جماعت مسجد جامع تهران در اوایل قرن ۱۴ ه.ق

·         محمد بن ابراهیم بن اسحق طالقانی از راویان حدیث و علمای ثقه قرن سوم ه.ق

·         جمال الدین معروف به پیر از ده وشته از عرفای قرن ۵و۶ هجری

·         ابو نصر احمد بن ابراهیم طالقانی از شعرای بنام دوران آلب ارسلان و ملکشاه سلجوقی

·         ملا نعیما از ده کرکبود عالم و کتابدار کتابخانه سلطنتی شاه سلطان حسین صفوی

·         شیخ مرتضی تمیمی فرزند کربلایی قلی از ده اوانک مجتهد قرن ۱۴ ه.ق

·         شیخ آقا هرنجی طالقانی از ده هرنج عارف و مجتهد اواخر قرن ۱۳ و اوایل قرن ۱۴ ه.ق

·         میر ابو الفضل عنقای طالقانی از ده کرکبود شاعر وعارف معاصر

·         درویش مختار علیایی طالقانی فرزند محرمعلی از ده کوئین از دراویش قرن ۱۴ ه.ق طالقان

·         ملا عبد الغنی شریعتمداری از ده حشان از روحانیون برجسته طالقان در قرن ۱۳ ه.ق

·         حاج میرزا ابراهیم بوذری فرزند میرزا علی اصغر از ده کرود خوشنویس و استاد انجمن خوشنویسان معاصر