مروری بر قدمت طالقان

شرحی مختصر :

 طالقان در 120 کیلومتری شمال غربی تهران واقع است.  منطقه معروف به طالقان  در میان دره بزرگی در کوههای البرز قرار دارد. منطقه ای متشکل از  حدود 80 روستای کوهستانی است که در فاصله 130 کیلومتری شمال غربی تهران قرار دارد. طول جغرافیایی طالقان از شمال شرق به جنوب غرب حدود هشتاد کیلومتر و عرض جغرافیایی آن حدوداَ 15 کیلومتر می باشد. بدینگونه منطقه طالقان حدوداَ 1200 کیلومتر مساحت دارد. منطقه ییلاقی طالقان با مردمانی مهربان ، مهمان نواز و  فرهنگ دوست در میان کوههای پر برف البرز از غرب ارتفاعات کنوان تا چهل کیلومتری شرق قزوین دامن گسترده است ، شاهرود ، رگ حیاتی این سرزمین از کوهپایه های شرقی آغاز و با طولی نزدیک به 105 کیلومتر به غرب میرود ، این شریان آبی ، بیش از 15 رودخانه کوچک و بزرگ منطقه را ، که از چشمه سارها و برفابها سرچشمه میگیرند به همراه خود تا سپیدرود میبرد ، تا با آبهای قزل اوزون آمیخته و راهی دریای خزر شود سد مخزنی طالقان با ظرفیت 220 میلیون متر مکعب که بر روی شاهرود ساخت شده است نقطه عطفی مهم در تاریخ ، جغرافیا و محیط زیست منطقه محسوب میگردد و تحولات و آثار عظیمی را از خود بر جای خواهد گذاشت ، طالقان در 36 درجه و 12 دقیقه عرض شمالی و   50 درجه و 47 دقیقه طول شرقی ، در شمال غربی تهران قرار دارد ، میانگین درجه حرارت سالیانه در طالقان حدود 9.5 + متوسط ، حداکثر 27.6 + و متوسط حداقل 11.3- درجه سانتیگراد و میانگین بارندگی سالیانه حدود 500 میلیمتر می باشد روستاهای زیبای طالقان در دامنه های جنوبی و شمالی ، در ارتفاع 1200 تا 2600 متر از سطح دریا در امتداد رودخانه ها و کنار  چشمه ها ، پراکنده شده اند . مهمترین رودخانه طالقان ،طالقان رود می باشد که از حاشیه جنوبی شهر می گذرد و به شاهرود میریزد . مهمترین کوههای آن عبارتند از  : پیناش (3200 متر ارتفاع ) که در 5/2 کیلومتری جنوب شرقی زردگل چای (2800 متر ارتفاع ) که در 4 کیلومتری جنوب ،قلاچکی و برزولک  جزء رشته کوه البرز می باشند و ارچنگ که  ( 3800 متر ارتفاع ) در 5 کیلومتری جنوب غربی مرکز بخش واقعند . کانی های این منطقه عبارتند از دو معدن مس به نام زرین مس و در روستای دنبلید ( 2 کیلومتری غرب روستا ) و دومی در غرب روستای پراچان ، دومعدن گرانیبت به نام پراچان در شمال روستای پراچان و نساء سفلی در جنوب غربی روستای نساء . معدن سنگ چینی گته ده در جنوب روستای گته ده ( غیر فعال ) ، معدن سرب خورانک در جنوب روستای خورانک ) غیر فعال ) و معدن گچ جبال در روستای لمبران با میزان استخراج روزانه 300 تن . آب و هوای طالقان به طور کلی سرد و نیمه خشک می باشد . طالقان  ، دره باریکی است که آبادی های آن در طرفین رودخانه شاهرود قرار دارد و شهرک مرکز این دهستان می باشد و حد شرقی آن کوه عسلک و گردنه های انگران و کلانک و حد شمالی آن کوه های عقیق و صاد و حد جنوبی آن کوه کاهار و گردنه مامشکه در ( مامشتر ) و کوه ارژنگ است . تاریخ طالقان به 4500 سال قبل بازمی‌گردد و آثاری از سلسله‌های مختلف پادشاهی در این منطقه وجود دارد. زبان مردم طالقان، فارسی و لهجه آنها تاتی است و تنها در دهکده میناوند، مردم به زبان ترکی سخن می‌گویند..

به قول طالقانی ها : البرز کوه ما ، برفش از این سال به آن سال می ماند و از این برفهاست که سرچشمه ها می جوشد و نهرهای آب روان  می گردد .آب کردان رود از کوههای حدود طالقان برمی خیزد. اسامی رودخانه های شاهرود  : 1- بادسر 2- ناریان رود 3- بایزن رود  ( چشمه سارهای گدوک عسلک ،کوه صاد و رود دهدر) 4 - عالی زن 5 -  نویز  6- کهر کبود  7- مامشکه 8- البرز رود می باشد . یکی از زیباییهای طبیعی طالقان مرداب های آن می باشد . که استفاده های طبی از آن می شده است  « اما رفت و آمد به سوی مرداب ها یا بهتر بگوییم به لجن زارها اندک است . از معروفترین آنها خشک دریا در ییلاق شاندرمن و زالوچال در ارتفاعات ورکش طالقان است . در محل اخیر این مرداب به طول 80 متر و عرض 32 متر و عمقی تقریبا  7 متر می باشد و اگر بیمار مدتی را در این لجن بماند تا زالوهای داخل مرداب از خون تنش به خصوص آن قسمت که عوارض محسوس می باشد بمکند ، پاره ای از امراض جلدی درمان می گردد . ( این صرفاً نقل قولی است از امراله خان بزرگ خاندان شریف کاظمی )
یکی از آثار باستانی منحصر به فرد که در طالقان وجود دارد ،قلعه های زیادی است که اکنون فقط آثاری از آنها باقی مانده است .     از 105 قلعه تسخیر شده توسط اسماعیلیان 35 قلعه در بخش های طالقان ، الموت ، رودبار و طارمیین قرار داشته است . راههای مهم  ارتباطی طالقان راه طالقان ـــ  قزوین : از طریق  ناوه ـ قاضی کلایه ـ  گزنه
راه طالقان ـــ  قزوین : از طریق  کما کان  ـ  کلانک  ـ  فشکلدره
راه طالقان ـــ  آبیک : از طریق  زیدشت ـ گردنه ابراهیم آباد ـ صمغ آباد ـ زیاران  این راه  تنها  راه ورودی جاده ای است که از محور های ارتبا طی کرج-قزوین (بعد از کارخانه سیمان آبیک)  منشعب می شود و پس از عبور از زیاران و صمغ آباد  به طالقان منتهی می شود.
راه طالقان ـــ ساوجبلاغ : طریق فشندک ـ میناوند ـ  گردنه تنگ دره  ـ هیو ـ فشند
راه طالقان ـــ براغان : از طریق گوران ـ گلیرد ـ گردنه مامشکه در ولیان ـ براغان
راه طالقان ـــ لوراء   از طریق جوستان ـ گته ده ـ آزاد بر
راه طالقان ـــ کلاردشت از طریق جوستان  ـ ناریان ـ گردنه دریچه ـ دلیر
راه طالقان ـــ چالوس از طریق جوستان  ـ ده در  ـ گردنه ماس چال ـ ا نگران ـ دزدبن (دیزبن)
راه طالقان ـــ چالوس از طریق جوستان ـ آسکان ـ سیاه بیشه ـ گردنه چم ـ  دزدبن (دیزبن)
راه طالقان ـــ تنکا بن  از طریق جوستان ـ مهران ـ گردنه صاد ـ آبگرم دهستان سه هزارـ درجان
راه طالقان ـــ الموت از طریق کولج ـ حسنجون ـ نگار چشمه ـ گردنه مالخانی ـ آوه  ـ مدان ـ شهرک (الموت)

نام روستاهای طالقان
آر تو ن - آئین‌کلایه - آرموت - آسکا ن - ابصار - امیرنان - اسفاران - اوانک - اوچان -  اورازان - انگه - آردکان - اهوارک - باریکان - بزه ـ بزج - پرکه - پردسر - پراچان - تاریان - تکیه‌آرموت - تکیه‌جوستان - تکیه‌ناده - جزینان (گزینان) - جزن (گزن) - جوستان - حسنجون - حصیران - خودکاوند - خسبان - خیکان - خچیره - خوران - خورانک - دیزان - ده در - دراپی - دنبلید - روشنابدر - زیدشت - سگراتچال - سفچخانی - سوهان - سمق‌آباد - سنگ‌بن - سید‌آباد - سفید‌گوران - سگران - شهراسر - شریف‌کلایه - شهرک - صالح‌آباد - عالی‌سر - عالیده - فشندک - کرود - کوِئینِ - کرکبود - کش - کشرود - کجیران - کلانک - کلارود - کماکان - کولج - گوران - گته‌ده - گلینک - گراب - میراش - مرجان - مهران - لهران - میر - موچان - میناوند - ناریان - نسا‌سفلی - نسا‌علیا - نوده - نویزک - نویز - وشته - ورکش - هرنج – هشان

روستای کش

– 550 خانوار

روستای شهرک

– 500 خانوار

روستای حسنجون وسیدآباد

– 500 خانوار

روستای سوهان

– 300 خانوار

روستای دنبلید

– 300 خانوار

روستای گوران

– 300 خانوار

دیگر روستاهای طالقان کمتر از

150 خانوار

روستای گلیرد

– 250 خانوار

روستای ناریان

– 250 خانوار

روستای جوستان

– 250 خانوار

روستای جزینان

– 200 خانوار

روستای اورازان

– 180 خانوار

روستای زیدشت

– 150 خانوار

روستای خچیره

– 150 خانوار

روستای گته ده

– 150 خانوار

روستای اوانک

– 150 خانوار

روستای فشندک

– 150 خانوار

روستای نساء

– 150 خانوار

روستای نویز

– 150 خانوار

روستای ورکش

– 150 خانوار

روستای میر

– 250 خانوار

 جاذبه های فرهنگی ، تاریخی
                                                                                           

 منزل آیت الله طالقانی ، مبارز سیاسی معاصر در کلبرد و یادمان درویش عبدالمجید طالقانی در مهران ، از آثار دیدنی تاریخی فرهنگی طالقان به شمار می آیند .از دیگر آثار و بناهای تاریخی طالقان - برجای مانده از آسیب های طبیعی- میتوان به برخی قلعه ها ، امام زاده ها ، مقابر حمام ها و آسیاب های آبی اشاره نمود : ارژنگ قلعه در میناوند ، قلعه منصور و قلعه کیقباد در شمال هرنج ، قلعه دختر در گنه ده ، قلعه پراچان و قلعه فاتیس ، امام زاده هارون در جوستان ، شاه محمد حنیفه در کرکبود ، امام زاده زکریا در میراش ، امازاده ابراهیم در تکیه ناوه و نیز امام زاده های روستاهای سیدآباد ، اورازان ، کش ، کشه رود ، کلاه رود ، اسفاران ، خجیره ، بقعه میر در وشته و مقابر پیران در میزان ، مهران ، گنه ده و آوانگ ، بقایای آسیابهای آبی در برخی از روستاها و نیز آثار نهر بزرگ انتقال آب از طالقان به قزوین در امتداد قله های رشته کوههای جنوبی طالقان بسیار دیدنی هستند .

چشمه ها و غارهای طالقان

کوه‌های بلند رشته کوه البرز مملو از چشمه‌های آب گرم است و طبیعتأ منطقه طالقان هم که در کنار این رشته کوه‌ها واقع شده، از این قاعده مستثنی نیست. مشهورترین این چشمه‌ها عبارتند از: چشمه آب گرم در شمال روستای گراب در بالاطالقان، چشمه آب گرم «گنداب» در شمال روستای دهدر در بالاطالقان و چشمه آب گرم در شمال روستای هرنج. همچنین در این منطقه غارها و دخمه‌های طبیعی فراوانی وجود دارد که برخی از آنها را معرفی می‌کنم.

غار بزج: این غار در روستای بزج طالقان واقع شده و در گذشته، از آن به عنوان پناهگاه استفاده می‌شده است. آثاری از کارهای دستی و محل دروازه و دیده‌بانی و همچنین نشیمن‌گاه در آن مشاهده می‌شود. طول این غار 25متر است.

غار کله‌سنگ: در کوهی به همین نام در نزدیکی قریه سوهان و قریه آرتون واقع شده. دهانه غار بسیار تنگ است. پس از پیشروی در غار، دهانه چاهی به عمق 4 متر نمودار می‌شود که بایستی به کمک طناب از آن پایین رفت . درون این غار، منابع آب‌های زیرزمینی دیده می‌شود و از سنگ‌چینی‌های دستی درون غار استنباط می‌شود که سابقا عده زیادی درون این غار می‌زیسته‌اند.

غار مرغ‌بند: در شمال روستای «ناریان» قرار دارد و کمتر بدان توجه شده است.

دخمه باستانی خلی‌زر: در مزرعه‌ای به همین نام در روستای «ورکش» واقع شده و دارای اتاق‌ها و محل نشیمن است.

دخمه باستانی بادامستان: در جوار امامزاده یوسف، روبه‌روی روستای «وشته» قرار گرفته و حدود ده اتاق دارد.

آبشارهای طالقان 

میزان بارندگی نسبتا زیاد این منطقه کوهستانی و چشمه‌ساران فراوان و رودخانه‌های فصلی و دائمی آن، منشاء وجود و پیدایش آبشارهای زیادی است و این از دیگر جلوه‌ها و زیبایی‌های طبیعی طالقان به شمار می‌رود.

آبشارهای متعدد فصلی و دائمی در انحناء و سینه کوه‌ها و دامنه ارتفاعات، چشم‌ها را می‌نوازد. مشهورترین این آبشارها عبارتند از: آبشار «شلبن» در جنوب روستای بزج، آبشار «ترنو» در جزینان دربند و آبشار «آسکان» در روستایی به همین نام، آبشار «سفیدآب» در جوار مزرعه و کوهی به همین نام که در غرب قله شاه‌البرز واقع است.

این آبشارها در فصل زمستان، جلوه خاصی از زیبایی به خود می‌گیرند و به ‌حدی قندیل‌های یخ تشکیل می‌دهند که اعجاب بیننده را برمی‌انگیزند.

قلل منطقه طالقان 

راه رفتن بر البرز بارزترین ویژگی طبیعت طالقان، وجود ارتفاعات و قلل متعدد و زیباست. رشته‌کوه فرعی طالقان، بخشی از رشته‌کوه اصلی البرز است که طول آن حدود 90کیلومتر و عرض آن از 5 تا 25کیلومتر است.

معروف‌ترین قله رشته طالقان، شاه‌البرز (البرز بزرگ) با بلندای 4200متر از سطح دریاست که در شمال آن، هشت یخچال کوچک، دیدنی و زیبا وجود دارد که جمع مساحت آنها حدود 260000 مترمربع است. پوشش گیاهی غنی و چشمه‌ساران زلال و آبشاران متعدد آن، زیبایی کم‌نظیری به این قله داده است؛ قله‌ای که در عین حال سفره پرباری برای دامداران منطقه و مامنی گشاده‌دست برای حیات وحش منطقه است. چهره زیبا و نعمات فراوان شاه‌البرز، این قله را در دیده دلبستگان آن، به زیباترین وجه جلوه‌گر ساخته است. شاه‌البرز 5 قله فرعی دارد که بین گردنه مالخانی و تنورکان واقع شده است.شاه البرز، نمونه‌ای است از ده‌ها قله دیگر طالقان که از جمله مهم‌ترین آنها عبارتند از:

قله «صاد» با ارتفاع حدود 4000 متر از سطح دریا در شرق دره جزینان، قلل «کلوان1» و «کلوان2»، «میش‌چال2،1و3» با ارتفاع 4150 تا 4200 متر، قلل «لشکرک کوچک» و «لشکرک بزرگ»، «زرین کوه» یا «ماسه‌چال»، «کاهار بزرگ و کوچک».

 راه های دسترسی

موقعیت جغرافیایی طالقان، منطقه‌ای است متشکل از 80 آبادی که در میان دره بزرگی در کوه‌های البرز قرار دارد. این منطقه با مساحتی حدود 1300 کیلومترمربع مساحت، در فاصله حدود 140کیلومتری تهران واقع شده و ارتفاع آن از سطح دریا از 1400 تا 2600متر، متغیر است. طالقان، یکی از شهرستان‌های حومه تهران است که از شمال به کلاردشت و الموت و منجیل، از غرب به اوشان، از جنوب به قزوین و آبیک و هشتگرد و کرج و از شرق به کندوان و کرج متصل می‌شود.

اگر از تهران به سمت این منطقه بروید، با طی کردن مسیر اتوبان کرج به سوی قزوین و وارد شدن به جاده سمت راست آن (از شهرهای کرج، هشتگرد و آبیک گذشته و 4 کیلومتر بعد از آبیک، به جاده انحرافی و اختصاصی طالقان می‌رسید) به منطقه زیاران پس از طی 28 کیلومتر از کناره اتوبان بر فراز گردنه ابراهیم آباد  با دیداری از سراسر دره طالقان به داخل آن سرازیر می شویم. پس از رسیدن به پست نیروی انتظامی مستقر در مسیر لار و جاده آسفالته فرعی شده به سمت غرب با عبور از آبادیهای سنگ بن و کمپ سر به کماکان و سپس به کناره نیلگون دریاچه سد طالقان خواهیم رسید .

قدمت هریک از آثار طالقان

آبشار شل بن یا سل بن در روستای بزج :    دوران دوم زمین شناسی

آبشار کر در روستای کرکبود :                  دوران دوم زمین شناسی

آبشار و گردآب حسنجون در روستای حسنجون و سیدآباد دوران دوم زمین شناسی

محوطه باستانی راگین سو شهرک :     4000 سال

  تپه باستانی دره میراش :                 4000 سال

محوطه باستانی پنجعلی تپه روستای ورکش 4000 سال

تپه باستانی قلعه سر روستای اورازان :                                   4000 سال

غار تاریخی مرغ بند روستای ناریان :                                      4000 سال

محوطه باستانی خرماله کول روستای نویز :                                      3000 سال

محوطه باستانی پوله چال روستای جوستان :                                         3000 سال

محوطه باستانی اشکارچر روستای ورکش :                                        3000 سال

غار پنجعلی روستای میناوند :                                                    3000 سال

محوطه باستانی روناسر روستای زیدشت :                                          3000 سال

تپه باستانی قلعه دیو روستای لهران :                                              3000 سال  

  و دیگر روستاهای طالقان قدمت تاریخی آنها به 700 سال تا1500  سال می رسد.

در باره ناریان روستای اجدادی من 

 ناریان یکی ازروستاهای طالقان که درشمال شرقی شهرک ( مرکز طالقان ) واقع شده ‌است و رودخانه ناریان از میان روستا عبور می‌کند خنکای صبح ونسیم روح نواز رودخانه درصبحگاهان هر جنبنده راروح می‌بخشد. ناریان از سه محله به نامهای بالامحله(جورمحله)، میان محله،  پایین محله(جیرمحله) می‌باشد .جور محله تقریبا ۳۰٪ از ساکنین سکنی دارند. از نظرطایفه هشت طایفه مختلف بنام‌های رزاقی،صابری، میرغیاثی، فخرحسینی ، حسینی نسب . شریف کاظمی ، ترابیان ، شیخ سلطانی میباشند.از نظر سطح سواد حدود ۹۸٪ از ساکنین با سواد هستند.حدود۲۵۰ خانوار درروستا ساکن میباشند ودر تابستان از مرز ۴۰۰خانوار عبور میکند.مردم سخت کوش تلاشگراین منطقه از طریق دامپروری وکشاورزی امرار معاش می‌نمایید. گویش مردم این دیار زیبا لهجه تاتی است.

توضیح برخی از توان های محیطی روستای ناریان  همانگونه که توضیح داده شد منطقه طالقان از جمله مناطقی است که توان های محیطی بسیاری را دارا می باشد و به همین خاطر متاسفانه در برخی از موارد هم این عامل باعث دست اندازی ها و دخالت های انسان در این منطقه شده است که در ادامه ، هم در باب توان های محیطی و هم مشکلاتی که در این منطقه وجود دارد  بحث می کنیم . در صفحات قبل توضیحاتی در زمینه طبیعت و توان های محیطی سرزمین طالقان ارائه شد . طالقان سرزمینی است که از لحاظ دارا بودن منابع طبیعی و توان های محیطی بسیار غنی می باشد که در صورت سرمایه گذاری صحیح به یک قطب توریستی کاملاً پویا و مطرح در سطح ایران و جهان تبدیل خواهد شد که متاسفانه تا به امروز به این مهم توجه کافی نشده است و از طالقان صرفاً به بیان ویژگی ها بسنده کرده ایم . طالقان علی رغم غنی بودن از لحاظ منابع طبیعی  و امکان برداشت های صحیح از منابع فراوان در جهت آسایش و رفاه ساکنان در حاشیه قرار گرفته است و صرفاً به منطقه ای جهت  منافع شخصی مالکان زمین ها و بعضی از اهالی تبدیل شده است . که بعد از تشریح پاره ای از توانهای بارز محیطی طالقان به مشکلات هم خواهیم پرداخت .

در این قسمت با توجه به شناختی که از روستای ناریان دارم و به دلیل آشنایی نزدیک با مردمان و اهالی و توان های محیطی و مشکلات پیش رو  به شرح این روستا می پردازم و ذکر این نکته را لازم می دانم که به دلیل نزدیکی بسیاری از روستاها به یکدیگر با تشریح یک روستا نزدیک به 60% ویژگی های مناطق اطراف را می توانیم مشابه آن بدانیم با تفاوت های اندک در قسمتی از فاکتورها .  ناریان آخرین روستای منطقه طالقان است و در بالاترین نقطه قرار گرفته است . و همین امر سبب دست نخوردگی  و عدم دخالت بیش از حد انسان شده است .  با توجه به منابع فراوان آبی که در ناریان موجود است و  و زمین های وسیع با خاک مناسب جهت کشاورزی و پرورش درختان میوه میتوان بر روی این منطقه به عنوان یک قطب مثبت در صنعت باغداری و سیفی کاری حساب کرد . که اهالی خود از این موهبت استفاده می کنند در حد رفع نیازهای روزمره خود و اطرافیان نه به صورت حرفه ای . وجود حوضچه هایی که در مسیر پایین دست رودخانه مشاهده کردم با توجه به حجم آبی که در طول سال در این رودخانه جاری است پرورش ماهی از جمله مشاغلی است که هم اشتغالزایی در روستا را در بر دارد و هم از مهاجرت اهالی به شهرهایی مانند کرج به علت یافتن کار جلوگیری به عمل می آید کما اینکه پتانسیل سرمایه گزاری در این مناطق وجود دارد ولی به دلیل عدم شناخت کافی سرمایه گزاران از چنین توان های محیطی وضعیت به صورتی که مشاهده    می کنیم درآمده است . همچنین وجود علفزارهای فراوان در دامنه کوهها و تپه های اطراف، اهالی به کار علفچینی و انبار کردن علوفه نیز مشغول می باشند که برای مصارف دامها از آن استفاده می کنند . ولی بخش اعظم این علوفه در طبیعت باقی می ماند . تنوع گیاهان دارویی در کوههای اطراف مثال زدنی است که با توجه به روی آوردن مردم به مصرف گیاهان دارویی  در سال های اخیر یکی از توانهای خوب منطقه است . ازمحصولات باغی ناریان میتوان  سیب، گیلاس،آلبالو و گوجه سبز نام برد واز محصولات کاشتنی سیب زمینی، لوبیا سبز، لوبیا،سیروسبزیجات میباشد. برای تامین علوفه دامها  یونجه وشبدر وجود دارد. درختان این منطقه اکثراً سپیدار(تبریزی) بید است . از سبزیهای کوهی منطقه  میتوان ریواس،شورک،والک، وانواع سبزی آش وقارچ را نام برد .زرشک کوهی وکولیک ناریان نیز مثال زدنیست.پس از پیاده روی یکساعته در جهت جریان رودخانه به منطقه ای می رسیم که در شیب تپه های آن  گیاه ریواس به وفور مشاهده می شود که قسمتی از آن توسط اهالی به مصرف می رسد و بقیه در طبیعت باقی می ماند که با توجه به حجم مشاهده شده می توان از آنها در جهت فروش در بازار استفاده کرد .  در نزدیکی این محل آبشاری وجود دارد که از دل کوه بیرون می آید و آبی بسیار خنک و زلال دارد و حجم آب در طول سال متغیر است . که تصویر آن را مشاهده می کنید .

از دیگر منابع آب در ناریان چشمه ای در بالا دست روستا به نام  لار چشمه  است که آبی بسیار خنک و گوارا در طول سال از آن   می جوشد و اهالی بعد از بازگشت از زمینها و علفچینی جرعه ای می نوشند و جانی دوباره می گیرند که متاسفانه به دلیل تاریکی هوا فرصت رفتن به چشمه برای گرفتن عکس دست نداد . دامپروری یکی از قطب های اصلی است که به دلیل پوشش گیاهی دامنه های اطراف و منابع آب مورد توجه اهالی است .متاسفانه علیرغم کلیه توانهای محیطی موجود که در منطقه و روستا وجود دارد هر روز شاهد افزایش مهاجرت فصلی  و مقطعی اهالی برای یافتن کار در مناطق اطراف مانند کرج ، قزوین ، تهران و.. هستیم . که می توان عدم استفاده صحیح از توانها جهت ایجاد اشتغال و رونق گرفتن روستا و ایجاد امکانات رفاهی کافی را از عمده دلایل آن دانست . از دیگر مشکلات ، استفاده صرف مردم جهت تفریح در بعضی فصول و عدم توجه به محیط زیست و تلاش برای بقای توانهای محیطی است که منجر به بروز مشکلات زیادی شده است مخصوصاً در نواحی پایین دست به علت همواری بیشتر زمین ها و ساخت و سازهای بی رویه که به دلیل عدم وجود قوانین کافی و اصول ساختمان سازی اولاً فاضلاب های خانگی  در بعضی از نقاط به رودخانه ریخته می شود. و تولید زباله به دلیل نبود خدمات جمع آوری زباله در طبیعت رها می شوند که طبیعتاً در دراز مدت مشکلات فراوانی را به وجود می آورد که سبب آسیب به توانهای محیطی منطقه خواهد شد .

زیست بوم های کوهستانی، به دلایل گوناگون از جمله، کوتاه بودن فصل رویش، پایین بودن میانگین دمای سالانه و در کنار آن اختلاف دماهای شدید، استعداد زمین های پرشیب برای فرسایش و زمین لغزه و محدود بودن زمین برای طرح های توسعه اقتصادی، بسیار آسیب پذیر هستند. اما در طالقان - مانند هر نقطه ی کوهستانی دیگر کشور - که ساخت و ساز و «عمران» در دستور کار قرار گرفته است، به ویژگی های محیط کوهستان توجهی نشده است. در سال های اخیر، در هر باغ و کشتزار، روی بسیاری از تپه ها و در حریم رودخانه ها خانه سازی شده و این امر، خدمات رسانی شهری را از هر حیث (آب ، فاضلاب، جمع آوری زباله ...) دشوار کرده و حتی تصور این که در سال های آینده هم بتوان مثلا برای هدایت پساب ها کاری کرد، سخت است. با توجه به این که زهکش طبیعی کل منطقه، رودخانه ی شاهرود است، نفوذ پساب ها تهدیدی جدی برای آب سد تازه ساز طالقان است.

. به دلیل کمبود زمین و افزایش غیر طبیعی جمعیت تهران، فشار بر منطقه های پیرامونی بیشتر و بیشتر   می شود. در این میان، راه های دسترسی به کوهپایه ها و مناطق کشاورزی، با ساخت جاده ها و شاهراه های عریض که توجیه زیست محیطی ندارند، اینگونه مناطق را مستعد بدل شدن به حومه های شهر و بیرون رفتن از چرخه ی تولید کشاورزی و دام پروری می سازد. ، فقط ظرف ده سال اخیر، قیمت زمین ده ها برابر شده است که این امر، زمینه را برای تبدیل باغ ها و کشتزارها به قطعه های کوچک و فروش جهت خانه سازی آماده ساخته است. این سودآوری چشمگیر و بادآورده، همچنین زمینه ساز و محرک تجاوز به عرصه های منابع طبیعی جهت استفاده شخصی بوده است.

در تصویر نمونه ساخت و سازهای متعدد در منطقه به وضوح مشاهده می شود . که فروش آنها به غیر بومیان و افزایش جمعیت مهاجر باعث بی توجهی به زیست بوم و توان محیطی منطقه شده است . که اهالی نیز گلایه مند هستند . در ادامه به بحث افتتاح سد طالقان و بحث های پیرامون آن می پردازیم .

درباره سد طالقان 

این سد بر روی رودخانه طالقان در منطقه دره طالقان واقع شده است. سد از نوع سنگریزه ای با هسته رسی میباشد. تاریخ شروع  

ساختمان آن در سال 1380 و تاریخ خاتمه سال 1385 می باشد. طول تاج 1111 متر و ارتفاع از پی 109 متر است.  

همچنین ارتفاع از کف 103 متر است. گنجایش کل مخزن 420 میلیون متر مکعب و گنجایش مفید مخزن 329 میلیون متر مکعب  

است. 

پس از سرعت گرفتن عملیات ساخت سد طالقان، با ورود پیمانکاران چینی، روند خرید زمین های منابع طبیعی که به دریاچه مشرف می شد، شدت یافت. اکنون که سد آب گیری شده ، در حالی که باغ و روستاهایی به زیر آب رفته و می روند، می توان اسکلت ساختمان هایی را دید که در فاصله بسیار نزدیکی به دریاچه در حال سر برافراشتن هستند. احداث این سد اگرچه توسعه اى زیربنایى محسوب مى گردد و در تأمین منابع آبى نقش بسزایى دارد، اما کوهستانى بودن طالقان موجب گردیده است که این منطقه از دشت هاى وسیعى برخوردار نبوده و داراى زمین هاى مسطح محدودى باشد. بنابراین، این منطقه که تاکنون حیاتش با دامدارى و کشاورزى پیوند دیرینه داشته است، با ایجاد سد و از بین رفتن زمین هاى کشاورزى دچار خطرات زیادى شدهاست که این مسأله، بیکارى و آهنگ مهاجرت جوانان این دیار را نیز تندتر میکند. با تملک نمودن زمین هاى کشاورزى و مسکونى توسط سازمان آب، آبگیرى سد در حالى که متأسفانه مسؤولین سازمان آب به بهانه هاى مختلف از جمله عدم تأمین اعتبار لازم و... تاکنون بهاى زمین هاى تصرف شده بویژه زمین هاى مرتبط با فاز دوم طرح را پرداخت نکرده اند که این مسأله موجب گلایه مندى مردم طالقان شده است. از سوى دیگر آبگیرى این سد در حالى آغاز شده است که هنوز عملیات اجرایى راه هاى ارتباطى جدید و اصلى برخى از روستاها به پایان نرسیده است و آب جاده هاى ارتباطى قبلى را فرا گرفته و مجریان طرح با زدن جاده هاى موقت خاکى که داراى گل و لاى فراوانى هستند و معلوم نیست تا چند وقت دیگر آب آنها را هم بگیرد امور مردم را راه اندازى مى کنند که این امر نیز باعث نارضایتى مردم پایین طالقان بویژه روستاهاى کلانک، سنگبان و نساء سفلى شده است. روستاى سنگبان علاوه بر مشکل راه با توجه به مشرف بودن به سد و موقعیت خوب جغرافیایى دچار مشکلات زیادى گردیده است. با ایجاد سد، حدود ۳۰ درصد از اراضى روستاییان این روستا در سد و حریم آن واقع شده است .

ماهیان سد طالقان

در کناره سد مکان بسیار مناسبی برای ایجاد کمپ و ماهیگیری است. از ماهیهای این دریاچه میتوان به زردپر، قزل آلای رنگین کمان و کپور اشاره نمود. همچنین پل بزرگی بر روی رودخانه طالقان قرار دارد که با استفاده از آن می توان به سوی دیگر رهسپار شد و امکان دست یابی به روستاهای سوهان و کش فراهم می گردد.